Cúm và bệnh tim mạch

Định nghĩa bệnh tim mạch

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh tim mạch (CVD) là do các rối loạn của tim và mạch máu. Bệnh tim mạch bao gồm bệnh mạch vành (nhồi máu cơ tim), tai biến mạch máu não (đột quỵ), tăng huyết áp tăng (cao huyết áp), bệnh động mạch ngoại biên, bệnh thấp tim, bệnh tim bẩm sinh và suy tim, v.v. [1].

Gánh nặng bệnh tật

CVD là nguyên nhân gây tử vong số một trên toàn cầu [1]. Cúm là một trong những bệnh truyền nhiễm gây tử vong hàng đầu trên thế giới [1]. Những người mắc bệnh tim mạch có nguy cơ cao bị các biến chứng nghiêm trọng do cúm [2].

Các bệnh mãn tính, bao gồm bệnh tim mạch, suy giảm miễn dịch, bệnh phổi mãn tính, bệnh thận mãn tính, các bệnh chuyển hóa, v.v.  cũng làm tăng nguy cơ tử vong do cúm [3]. Bên cạnh đó, có nhiều bằng chứng cho thấy, cúm có liên quan đến nhồi máu cơ tim cấp tính (AMI) và là nguyên nhân gây ra sự gia tăng tỷ lệ nhồi máu cơ tim vào mùa đông [4].

Bệnh cúm còn gây ra hậu quả lớn hơn ở những quốc gia có thu nhập thấp và hạn chế về nguồn lực. Cúm chiếm tới 5% đến 27% tổng số ca nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính nặng. Các lý do có thể làm tăng gánh nặng tại các quốc gia này bao gồm: tỷ lệ bệnh đồng mắc cao hơn (VD: vi-rút suy giảm miễn dịch), khả năng tiếp cận cơ sở hạ tầng chăm sóc sức khỏe còn thấp, bao gồm cả liệu pháp oxy hoặc các dịch vụ thiết yếu khác [7].

Lợi ích của vắcxin cúm đối với bệnh tim

Các nghiên cứu dịch tễ học đã chứng minh mối liên quan giữa việc tiêm vắc-xin cúm và sự giảm tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân tim mạch có nguy cơ cao. Một nghiên cứu phân tích gộp của tám thử nghiệm lâm sàng có đối chứng trên tổng số 12 029 bệnh nhân cho thấy rằng tiêm phòng cúm có thể làm giảm nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch và góp phần hạn chế các biến cố bệnh tim mạch kèm theo (chẳng hạn như đau tim, đột quỵ, yêu cầu các cuộc phẫu thuật bắc cầu, v.v.) [10]. Hiệu quả điều trị rõ rệt nhất của vắc-xin cúm trên bệnh nhân tim mạch được ghi nhận ở những bệnh nhân bệnh mạch vành có nguy cơ cao nhất [11].

Một nghiên cứu thuần tập lớn kéo dài 7 năm từ Vương quốc Anh cho thấy những bệnh nhân tiểu đường loại 2 được tiêm vắc-xin có nguy cơ nhập viện do đột quỵ thấp hơn 30%, nguy cơ suy tim thấp hơn 22% và nguy cơ viêm phổi hoặc cảm cúm thấp hơn 15% so với các bệnh nhân chưa được tiêm vắc-xin. Ngoài ra, những bệnh nhân được tiêm phòng có nguy cơ tử vong do bất kỳ nguyên nhân nào trong mùa cúm thấp hơn 24% [12].

Các nghiên cứu quan sát đã cho thấy hiệu quả bảo vệ của vắc-xin cúm chống lại nhồi máu cơ tim cấp tính là từ 19% đến 45%. Dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu thực hành của Vương quốc Anh (United Kingdom General Practice Database) cho thấy tiêm phòng cúm có liên quan đến sự giảm 19% ở tỷ lệ nhồi máu cơ tim cấp tính [13] Một nghiên cứu tổng quan có hệ thống trên 16 nghiên cứu bệnh chứng cho thấy rằng tiêm phòng cúm có liên quan đến việc giảm nhồi máu cơ tim cấp tính với hiệu quả khoảng 29%. Mức hiệu quả này này ngang bằng hoặc tốt hơn các biện pháp phòng ngừa nhồi máu cơ tim cấp tính được chấp nhận hiện nay [14]. Trong một nghiên cứu bệnh chứng ở Sydney, Úc với 559 người tham gia gồm bệnh nhân nội trú có nhồi máu cơ tim cấp tính và nhóm chứng là bệnh nhân ngoại trú không có nhồi máu cơ tim cấp tính, tiêm phòng cúm có tác dụng bảo vệ đáng kể với hiệu quả của vắc xin là 45% chống lại nhồi máu cơ tim cấp tính [15]

Khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)

WHO khuyến cáo cúm hàng năm cho những người mắc các bệnh mãn tính nói chung và những người mắc bệnh tim mạch nói riêng.

Tài liệu tham khảo

1. WHO Cardiovascular Diseases Fact Sheet Last updated May 2017 Accessed 27th July 2017
2. Fischer WA 2nd et al Global burden of influenza as a cause of cardiopulmonary morbidity and mortality Glob Heart 2014 Sep;9(3):325-36
3. Mertz D Populations at risk for severe or complicated influenza illness: systematic review and meta-analysis. BMJ. 2013 Aug 23;347:f5061.
4. Madjid M, Miller CC, Zarubaev VV, Marinich IG, Kiselev OI, Lobzin YV, Filippov AE, Casscells SW., 3rd Influenza epidemics and acute respiratory disease activity are associated with a surge in autopsy-confirmed coronary heart disease death: results from 8 years of autopsies in 34,892 subjects. European heart journal. 2007;28(10):1205–1210
5. Estabragh ZR, Mamas MA The cardiovascular manifestations of influenza: a systematic review Int J Cardiol 2013 Sep 10;167(6):2397-403
6. Madjid M et al Influenza and cardiovascular disease Tex Heart Instit J 2004; 31(1): 4–13.
7. Fischer WA 2nd et al Global burden of influenza as a cause of cardiopulmonary morbidity and mortality Glob Heart 2014 Sep;9(3):325-36
8. Veljkovic V. et al. Influenza vaccine as prevention for cardiovascular diseases: Possible molecular mechanism. Vaccine. 2014 Jul 19. pii: S0264-410X (14)00933-5
9. Mamas MA et al Cardiovascular manifestations associated with influenza virus infection Int J Cardiol 2008 Nov 28;130(3):304-9.
10. Clar C et al Cochrane Database Syst Review2015 May 5;(5):CD005050
11. Udell JA et al Association between influenza vaccination and cardiovascular outcomes in highrisk patients: a meta-analysis.JAMA 2013 Oct 23;310(16):1711-20.
12. Vamos EP, Pape UJ et al Effectiveness of influenza vaccine in preventing admission to hospital and death in people with type 2 diabetes CMAJ. 2016 Oct 4;188(14):E342-E351
13. Siriwadena AN et al Influenza vaccination, pneumococcal vaccination and risk of acute
    myocardial infarction: matched case–control study CMAJ October 19, 2010 vol. 182 no. 15
14. Barnes M t al Acute myocardial infarction and influenza: a meta-analysis of case-control studies Heart 2015 Nov;101(21):1738-47.
15. Macintyre CR Ischaemic heart disease, influenza and influenza vaccination: a prospective case control study. Heart. 2013 Dec;99(24):1843-8.

Nguồn: APACI