Vắc xin: Lịch tiêm chủng vắc-xin cúm

Để đạt được hiệu quả bảo vệ tối ưu, việc tiêm phòng vắc-xin cúm cần được thực hiện đúng lịch trình, phù hợp với độ tuổi và lịch sử tiêm chủng của mỗi người. Lịch tiêm chủng được xây dựng dựa trên các khuyến cáo của cơ quan y tế trong nước và quốc tế.

---

1. Đối tượng tiêm chủng

Vắc-xin cúm được khuyến cáo tiêm hàng năm cho mọi đối tượng từ 6 tháng tuổi trở lên không có chống chỉ định.

Tuy nhiên, việc tiêm phòng là đặc biệt quan trọng và được ưu tiên hàng đầu cho các nhóm có nguy cơ cao bị biến chứng nặng do cúm, bao gồm:

• Trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi

• Người cao tuổi (từ 65 tuổi trở lên)

• Phụ nữ mang thai

• Người có bệnh nền mạn tính (bệnh tim mạch, phổi mạn tính, hen, COPD, đái tháo đường, suy thận, suy gan…)

• Người bị suy giảm miễn dịch

• Nhân viên y tế

---

2. Thời điểm tiêm chủng

Virus cúm biến đổi liên tục, vì vậy cần tiêm nhắc lại hàng năm để duy trì miễn dịch bảo vệ.

• Thời điểm lý tưởng: Tiêm trước khi mùa cúm bắt đầu, thường vào tháng 9 – 10 hàng năm tại Việt Nam.

• Thời gian tạo miễn dịch: Cơ thể cần khoảng 2 tuần sau tiêm để tạo đủ lượng kháng thể bảo vệ. Tiêm sớm giúp sẵn sàng đối phó khi cúm bùng phát vào mùa đông – xuân.

• Tiêm muộn: Nếu bỏ lỡ thời điểm trên, vẫn có thể tiêm trong suốt mùa cúm vì virus cúm lưu hành quanh năm.

---

3. Lịch tiêm và số liều khuyến cáo theo độ tuổi

Số liều cần tiêm phụ thuộc vào độ tuổi và lịch sử tiêm chủng cúm trong quá khứ.

Trẻ em từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi

Trường hợp 1: Chưa từng tiêm vắc-xin cúm trước đây

• Tiêm 2 mũi, cách nhau ít nhất 4 tuần.

• Sau đó, tiêm nhắc lại 1 mũi mỗi năm.

• Giải thích: Hai mũi ban đầu giúp hệ miễn dịch của trẻ “làm quen” và hình thành đáp ứng bảo vệ mạnh mẽ.

Trường hợp 2: Đã từng tiêm vắc-xin cúm (ít nhất 1 mũi)

• Chỉ cần tiêm 1 mũi nhắc lại mỗi năm.

Trẻ em từ 9 tuổi trở lên và người lớn

• Chỉ cần 1 mũi duy nhất mỗi năm, bất kể đã tiêm trước đó hay chưa.

---

Bảng tóm tắt lịch tiêm chủng vắc-xin cúm

---

4. Lưu ý đặc biệt cho phụ nữ mang thai

• Phụ nữ mang thai là nhóm có nguy cơ cao gặp biến chứng nặng khi mắc cúm.

• Vắc-xin cúm bất hoạt đã được chứng minh là an toàn, có thể tiêm ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ.

• Tiêm phòng không chỉ bảo vệ mẹ, mà còn truyền kháng thể sang thai nhi, giúp bảo vệ trẻ trong 6 tháng đầu đời – giai đoạn trẻ chưa thể tiêm vắc-xin.

---

Tài liệu tham khảo

1. Hội Y học Dự phòng Việt Nam – Khuyến cáo Lịch tiêm chủng vắc-xin cho mọi lứa tuổi ở Việt Nam.

2. Quyết định số 1840/QĐ-BYT của Bộ Y tế Việt Nam (03/06/2025) – Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị cúm mùa.

3. World Health Organization (May 2022) – Vaccines against influenza: WHO position paper.

4. Patel M. M., et al. (2023) – Inactivated and Recombinant Influenza Vaccines, trong Plotkin’s Vaccines (8th ed.).

5. Tờ hướng dẫn sử dụng của các sản phẩm vắc-xin cúm bất hoạt dạng mảnh và tiểu đơn vị đang lưu hành tại Việt Nam.